Saturday, March 1, 2014

fmdma ix.S;fha lsre< m,ka /ðK

fmdma .S rcq yd fmdma .S /qðk ljqoehs úuiqjfyd;a ngysr .S; ms<sn|j ta yeá oekqula ke;s wh mjd fojrla fkdis;d ms<s;=re imhkjd taldka;h'

fmdma .S rcq uhsl,a celaika  fmdma .S /ðk uefvdakd Tjqka tf,iska úreodj,s ,nd we;af;a fmdma ix.S;h f,dj mqrd ckm‍%sh lrkakg Tjqka úiska lrk ,o wkqmfïh fufyh ksidh' 2009 § ñh hk ;=reu uhsl,a celaika ish lsre< /l .;af;ah' oekg 55 jeks úfha miq jk uefvdakd yd ;r. l< yels .dhsldjla ;ju;a ìys ù ke;s nj rislhkaf.a fmdÿ ms<s.ekSuh'

flfia jqj;a fmdma .S;j,g ksje/È w¾:l:khla §ug kï fï rislhka jeä fokl=g mq¿jkalula ke;' fmdma .S;fha b;sydih okafka;a l,d;=rlska flkl= muKls'

ckm‍%sh hk w¾:h we;s bx.‍%Sis jpkh jk fmdmshq,¾ flá ù fmdma ks¾udKh ù ;sfí' fmdma ix.S; ffY,shg mokï ù we;af;a frdla wekaÙ frda,a jYfhka 1950 .Kkaj, mej;s iïm‍%odhuh'

fmdma ix.S;h fmdaIKh ù we;af;a úúO ix.S; ffY,Ska fj;ska ,o uQ,o%jHhka Wmfhda.S lr .ksñks' kd.ßl ix.S;h" frdla ix.S;h" kegqï ix.S;h" .eñ ix.S;h WodyrK jYfhka oelaúh yelsh'

flfia jqj;a fmdma .S;j, tajdgu wdfõKsl iajNdjhla mj;shs' fï .S; flá fyda uOHu m‍%udKhlska hq;= tajdh' fndfyda úg tajd ,shefjkafka mo iy w;aje,a .dhkh muKla we;s rduqjla u;h' tajdfha w;aje,a .dhkh ^fldarih& kej; kej; lshefjk w;r ix.S;h ñysßh' myiqfjka u;lisákiq¨h'

tajd i|yd fhdod .kafka úÿ,s .sgdrh" fíia .sgdrh" v‍%ï tl jeks ix.S; NdKavh' wikakdg i;=g" úfkdaoh ,ndfokjd ñi fï .S;j, l,d;aul
.eUqrla ke;' tfy;a fï .S; ffY,sh úYd, risl m‍%idohla Èkd.;a jdKscuh jYfhka id¾:l jQ ffY,shla f,i jd¾;d.; úKs'
fmdma .S;fha b,lalh jQfha ;reK mrmqrh' fuh Ydia;‍%sh cEia" frdla" kùk;u .S; wd§ ish,af,dau tl;=jla ñi ;ksj j¾Okh jQ ffY,shla jQfha ke;'

fmdma .S;fha b;sydih 1920 .Kka olajd w;S;hg Èfjk nj iuyre lsh;s' tfy;a ;j;a iuyre lshkafka 1950 ueo Nd.fha§ ì‍%;dkHfha§ ;reK mrmqr fjkqfjka w¨;a .S; ffY,shla jYfhka fuh ìys jQ njh' wdrïNl ld,fha§ fmdma ix.S;hg § ;snQ w¾:l:kh jQfha ix.S; ixo¾Yk j,g fma‍%la‍Ilhka wdl¾IKh lr .kakd Ydia;‍%Sh jákdlula ke;s .S; úfYaIhla f,isks' îÜ,aia" o frda,ska.a iafgdakaia" wend wd§ ix.S; lKavdhï yryd fïjd f,dj mqrd YS>‍%.dó fõ.fhka ckm‍%sh jQfhah'
fïjdfha jdKsc jákdlula ñila lsisu l,d;aul jákdlula keye''''

fïjd ks¾udKh lr, ;sfhkafk fma‍%la‍Ilhkaf.a b,a¨ug iemhqula jYfhka ú;rhs''''

fïjdfha úfYaI rihla keye meñKsfha fld;ekskaoehs lshkakg mq¿jkalula kE' jdKscuh id¾:l;ajh yer fjk;a lsisu b,lalhlaj;a m‍%;s,dNhlaj;a keye'

by< me,eka;sfha rislhka ñi my< me,eka;sfha rislhka fï .S; ri ú¢kafk kE''''

fïjd .dhkh lrkafk b;du WÉp iajrj,ska'''''

fmdma .S; w;sYhskau ckm‍%sh njg m;a ù ;snq 1967 ka miq ld,fha§ tjka fpdaokd /qila t,a, jQfhah' tfy;a ;dla‍IKfha ÈhqKqj;a iuÛu fï ffY,sh f,dj mqrdu me;sr .shd ñi tys ckm‍%sh;ajhg lsisÿ ydkshla jQfha ke;' ngysr rgj, muKla fkdj cmdkh we;=¿ wdishd;sl rgj,o fmdma ix.S;h fõ.fhka me;sr .sfhah'

.=jka úÿ,s hka;‍%" leiÜ hka;‍% nyq,j fkd;snQ hq.fha Y%S ,xldfõ fmdma .S; ckm‍%sh jQfha Okj;a me,eka;sfha Y‍%djlhka w;rh' iudcYd,d j<
.dhlfhda fmdma .S; iÔùj .dhkd l<y' fï fjoa§ mß.Kl ;dla‍IKh wE; .ï okõ isidrd mjd me;sr we;s neúka fmdma ix.S;h ms<sn|j Wkkaÿjla fkdolajk whl= fidhd .ekSug wiSreh'

1980 .Kkaj,§ tï'à'ù' jeks ix.S; rEmjdysks pek, wdrïN ùu;a iuÛu fmdma .S;fha ckm‍%sh;ajh o jeä jQfhah'

uhsl,a celaika yd uefvdakd fmdma .S rcq yd /qðk uÜgug tijqfKa fï pek, yrydh' wefußldfõ iy ì‍%;dkHfha taldêldrhlaj ;snqK fmdma .S;h wfkla rgj,a lrdo me;sr .sfhah' ta ta rgj,g wdfõKsl jQ fmdma .S; ffY,Ska o ckm‍%sh fjkakg mgka .;af;ah'

tfy;a uhsl,a celaika" uefvdakd wd§ fmdma .dhlhka flfrys we;sjQ wdldrfha Wkaudohla kï fjk;a .dhlhka flfrys we;sjQfha ke;' Tjqka iyNd.s jk ix.S; ixo¾Ykj, m‍%fõY m;‍% úls” wjika jQfha tajd meje;afjk Èkg udi .Kklg fmrh' Tjqkaf.a .S; we,anu wf,ú jQfha ñ,shk .Kksks'

uefvdakd fï jk úg wef.a .S ;eá ñ,shk 300 lg wêl m‍%udKhla f,dj mqrd wf,ú fldg ;sfí' t;rï .S ;eá wf,ú l< m‍%:u ldka;dj f,i weh .skia jd¾;djlao msysgqjd we;'

ghsïia i.rdj úiska f;dark ,o miq.sh .; j¾Ifha n,j;au ldka;djka 25 fokd w;rg uefvdakd f.a kuo tlaù ;sfí'

uhsl,a celaika ish jD;a;Sh Ôú;h wdrïN lf<a 1971 §h' t;eka isg Tyq fmdma .S; ixfla;h jYfhka ye¢kaúKs' tï'á'ù' rEmjdysks pek,h ckm‍%sh;ajfha by<u ;,hg ke.=fKa Tyq ksidh'

1982 § Tyq úiska ksl=;a lrk ,o ;‍%s,¾ .S; we,anuh tf;la l,la wf,ú jQ jeäu msgm;a m‍%udKh f,iska jd¾;djla ;enqfõh'  ´*a o fjda,a ^1979&" nEÙ ^1987& " fåkacria ^1991& iy ysiagß ^1995& o wdodhï jd¾;d ;nñka wf,ú úKs' fmdma iy frdla ix.S;h wkqj k¾;k bÈßm;a l< m‍%:u yd tlu Ys,amshdo uhsl,a celaikah'

  Tyq .‍%eñ iïudk 13 la Èkdf.k ;sfí' wefußldkq ix.S; iïudk 26lao Tyqg ysñ úh' .skia jd¾;d lsysmhlgu Tyq ysñlï lshhs' Tyq mqKHdh;k 39 lgu Woõ Wmldr l< odkm;shl= jqj;a fndfyda fpdaokdj,g ,laùug o Tyqg isÿúh' tfy;a 2009 cQks 25 jeksod Tyqf.a urKh isÿjq l, uq¿ f,dju tlfia lïmd jQfhah'

fmdma" frdla" fida,a" wd¾ wekaÙ î *kala" äiaflda" cela iaúka.a wd§ fndfyda ffY,Skaj,g Tyq .dhkh yd k¾;kh bÈßm;a lf<ah' Tyqf.a .S; we,anu msgm;a ñ,shk 400lg wêl m‍%udKhla fï jk úg wf,ú ù ;sfí'

oeka f,dj mqrd fmdma .dhl .dhsldfjda ish .Kkla isá;s' ßydkd" ñld" weäf,a" *¾.s ,sfhdakd" tfldaka" wEIa,s" wekd fmda,auka" ciaáka" meßia fnkÜ" o fjfrdaksldia" .¾,aia w,jqÙ fï w;ßka lsysm fofkls' tfy;a fmdma f,dalfha rclu Èkd .kakg Tjqka lsisjl=gj;a ;ju mq¿jkalula ke;'